| Sumertarrak haurren zaintzaz kezkatzen ziren, besteak beste haurren her... | |
| ...a. Irango mugan ia, Diyalah ibaitik hurbil, Eshnunna | sumertar hiriaren arrastoak induskatzen hasi ziren, Chicagoko Uniber... |
| ...> Unibertsitateko Ekialdeko Institutuaren gidaritzapean. | Sumertar arrastoak nahasita aurkitu ohi dituzte, eraikinak zaharkitu... |
| ...gusitasun osoa emakumeen omenez azaleratzeko. Inanna | sumertarren jainkosa bat omen zen, eta Carlsonen koreografiak izaera fe... |
| ...dago, eta inperio askoren hondarrak ditu oinarrian: | sumertarra, asiriarra, mesopotamiarra, mongoliarra, otomandarra, brita... |
| ...iara ere isurialdatzen den zama bat. Antzinako | sumertarrek sentitzen zuten idatzita ez zegoena ez zela erabat existitz... |
| ...ak? 20.000 artelan eraman zituzten: etruskoak, | sumertarrak, indiarrak... 16.000 besterik ez dira berreskuratu. Antzina... |
| Orain dela hiru mila urteko jainkosa | sumertarra da. Carlsonek dioenez, «haren poesia irakurtzen ari nintzel... |
| ...itaez errespetua esan gura; jadanik Gilgamesh heroi | sumertarrak irudi misoginoenak erabiltzen zituen Ishtar iraintzeko eta ... |
| ...u dituztela mitologia batzuek: antzinako Mesopotamiako | sumertar laborarientzat ekaitzaren triskantzak langoak ziren menditi... |
| 4.000 urteko | sumertar analetan jada aipatua, migraina edo buruko mina oinarri her... |
| ...>,ugurextxelinetangagertzenedenakalkuluahamabitarrarenu | sumertarrpraktikarena,gagianajatorriziHindustangoaedenezenbakikuntza... |
| ...ako Erresuma» sumerikoan Ur-etik gobernatzen zuten | sumertar enperadoreen mende bildutako kode goiztiar bat izan zen, di... |
| ...a), eta kultura hau estu lotua zegoen Irakeko | sumertarrenarekin. |
| ...atzaile gertatu ziren barbaroen legean sartzean, | sumertar legeak, erromatar legeak bezala, marka handiagoa utzi zuen ... |
| Egia da | sumertar eta akadiar literatura klasikoaz Asurbanipalek zituen buzti... |
| ...6, Hamurabiren Kodearekiko duen zorra erakusten du. | Sumertar legearen kode batek, gutxienez bederatzi mende geroago azke... |
| ...ltzen aniztasun txundigarria gertatu zen, baina | sumertar legeak, Hamurabiren Kodean gorpuztuak, indarrean jarraitu z... |
| ...ak suntsitu zuela Inperio Hitita. Badirudi hititek | sumertarren igartze-sistema bereganatu zutela, baina erlijioa berena iz... |
| ...> hain zuhurrak izan. Hamabi zenbakiaren bertuteen | sumertar aurkikuntza argitasun-kolpe bat izan zen, eta urrats irault... |
| ...tu izan balitz baino. Hau idazteko garaian, | sumertar legea indar bizia zen oraindik bere kimu mosaikoari esker s... |
| ...>Sumer eta Akadeko Inperioa zen, Ur-ko Ur-Engur | sumertarrak K.a. circa 2298an ezarria eta Hamurabi amorritak K.a. circa... |
| ...us ibarrean ere, Indus kultura jada eginda hara | sumertar kolonizatzaileek eraman zutelako ustean zuzen bagabiltza, b... |
| ... akuilu horien aurka ostikoka, baina haien aurreko | sumertarrak ez ziren hain zuhurrak izan. Hamabi zenbakiaren bertuteen s... |
| ...atiren (hititen) Inperioak Anatolian, eta Ur-eko | sumertar dinastiak eta honen ondorengo Babiloniako amorriten dinasti... |
| ...re txikitutako Agade hiriaren inguruan bildu ziren. | Sumertar kronikek herri hauen deskribapenak eta balorazioak oso |
| ...koen arteko zatiketa egin daiteke. Lehenik, | sumertar jainkoak existitu ziren, ondoren, akadiar, |
| ...ekoaren erdialdean okupatuta zegoela frogatzen dute, | sumertar garaian, Asiriar Inperioa agertu aurretik. Hiriaren |
| (egun Tell Hariri, Siria, dena) | sumertar eta amortar antzinako hiria izan zen, |
| Kur Kur, | sumertar mitologian munstro itxurako dragoi suge bat zen |
| ...suenetarikoak izan ziren giza zibilizazio batzuk ( | sumertarra, akadiar, asiriar eta babiloniarra). K. |
| txiki bat bezala, eta, ia seguru, | Sumertar garaian, askoz boteretsuagoa zen Kish hiriaren |
| ...ako guztian Akuario da konstelaziorik zaharrena. | Sumertarrek izen hori eman zioten konstelazioari, An |
| baita Koranen ere agertzen den mito honek | sumertar Ziusudra mitoan oinarria du, Jerusalemen eroriaren |
| ...>bat zen, K.a. 2300 inguruan testu kuneiforme | sumertarretan aipatua izan zena Mesopotamiarentzako kobre eta diorita |
| ...rpretazio oker baten ondoriozko izena) zibilizazio | sumertarreko Ur hiriko erregina bezala ezaguna (nahiz |
| ...regeek, beren gailentasuna nabarmentzeko asmoz. | Sumertar Erregeen Zerrenda Kisheko lehen dinastiarekin hasten da |
| ...den arren. Ixtar jainkosa semita edo Inanna | sumertar jainkosaren aita bezala ere deskribatzen da, |
| ...>, Ishtar mesopotamiarrean, Isis egiptoarrean, Inanna | sumertarrean, Astarte feniziarrean, Reitia veneziarrean, Uni-Aster |
| ... ziren mendebaldeko astronomian. Horien artean | sumertarrak, akadtarrak, babiloniarrak eta kaldearrak dira ezagunenak |
| ...Eshnunna Eshnunna Behe Mesopotamiako antzinako hiri | sumertarra izan zen (gaur egun, Tell Asmar |
| ...kadtar eskultoreak erregeen zerbitzura zeuden eta lanean | sumertar tradizioari jarraitu bazioten ere, haiek baino |
| . Bere zenbakia 60a zen, zenbaki sakratua | sumertarrentzat. Idazkera kuneiformeko bere ideogramak "jainko" |
| da oraindik orain. Garbi dago, bestetik, | sumertar zibilizazioan helburu horrekin erabili zirela eta sumertarr... |
| -.K..a.33300rurtekoseskulturaada,u | sumertarizibilizazioan.aMaskaraohonekagarrantziahandiauduz |
| ...uzten gizakiak gehiegi izan zirenean. | Sumertar erlijioko istorio asko, Ekialde Hurbileko beste |
| da, zeruko jainko bezala deskribatzen dena. | Sumertarrek "An" deitzen zuten (akadiar eta |
| : Sumer, Akad, Babilonia eta Asiria. | Sumertarrak izan ziren lehenengo agintariak, eta zibilizazio |
| ...us berezia eman zien oeduko gizarte mailakatuan. | Sumertarrek eraiki zituzten lehenbiziko ziguratak, Uruk Aroan |
| ...baztertuta gelditu zen. Printzipioz, bestetik, | sumertar hiri nagusiak (Nippur, Ur) hizkuntza |
| ...egon daitezke mito batean edo bestean. Badakigu | sumertarrak garai historikoen hasieratik, semitak ziren akadtarrekin |
| estrategikoki kokaturik zegoen. K.a. XIX. mendean, | sumertarrak Ur-III dinastian zeudelarik, Eufrates ibaiaren mendebaldeti... |
| zegoen, eta harekin zenbakiak idazten zituzten. | Sumertarrek asmatu zuten idazkera kuneiformea sistema huts-hutsik ideog... |
| Bere jatorria K.a. 5.000 urtean kokatzen da | sumertarren eskutik. Garai horretan lurren jabeak zirenak |
| ...ineko kronologiaren arabera), akadiar dinastiako errege | sumertar bat izan zen. Naram-Simen semea, ezin |
| zuen ere, alfabeto horren izaera silabikoa, | sumertarrek findu ostean, ez zitzaien oso intuitiboa |
| ...n kokatzen da. Dirudienez Antzinaroan Mesopotamiako | sumertarrek Siriako basastoa etxekotu zuten bertan etxeko zaldia |
| ...>zein Indiakoen arteko nahasketaren ondorio dira | sumertarrak. Sumertarrek euren lurraldeari "Kengi (ki) |
| . Guztiak dira harriz edo adreiluz eginak. | Sumertarren eskulturaren oinarrizko forma zilindroa eta konoa ziren |
| ...I. mendetik egindako behaketak jasotzen dituen testua. | Sumertarrek goizeko izarra eta gaueko izarra objektu berdina |
| ...potamian mintzatzen zen. K.a. III. milurtekoan | sumertarren eta akadiarren artean harreman kultural estuak sortu |
| ...egon daitezke mito batean edo bestean. Badakigu | sumertarrak garai historikoen hasieratik, semitak ziren akadioekin |
| ...zituen adieraztea zen kontua. Beranduago, | sumertarrak, ziri formako ezaugarriak zituzten buztinezko plaketan |
| ...poan zein Falopioren tronpetan gertarazi daiteke. | Sumertarrek idazkera asmatu izanaz gain, lehenengo aldiz |
| Inanna Inanna | sumertar mitologian, maitasunaren, gerraren eta Uruk hiriaren |
| hobekuntza egoera bat da. Testuinguru horretan, | sumertar mitologiak Inannak azpimundura bere ahizpa eta jainkosa |
| bakarra delarik). Titulu mordoa bildu zuen | sumertar hirietatik igarotzean, "Enlilen ensia" Nippurren, |
| ...>eta berrikuntza garrantzitsuak ere egin ziren. | Sumertarrak aitzindariak izan ziren erlijio kontuetan. Guk |
| ...abiloniar eta asiriar mitologiei emandako izena da. | Sumertarrek erlijio politeista praktikatu zuten, giza itxuradun |
| ...urretik are eta hurbilago dago. Antzinako | sumertarren ustez, Marte Nergal, zen, gerra |
| ...esopotamiar hiri batzuetan aurkituak izan dira. | Sumertar mitologian, Dilmuna, batzuetan, "Eguzkia irtetzen |
| ...>. Sumertar Pizkundea deritzonean, hiria, gobernari | sumertar batek gobernatu zuen. Ur-III neosumertar dinastia |
| etarurrerorrikoakidira.tItxurauguztienraraberau | sumertarajainkosaabatenrerrepresentazioaada,iziursaskie |
| ...traktuak irudikatzeko ez duela balio da. | Sumertarrek idazkera piktografikoari eman zioten lehen erabileretako ba... |
| III. dinastia izan zen, baita ere " | sumertar pizkundea" izenaz ezaguna. Hegemonia horren ondorioz |
| Eufrates eta Tigris ibaien arteko lurralde oparoan. | Sumertarrak munduko lehen zibilizaziotzat hartuak dira. Haien |
| bihurtzera nola iristen den deskribatzen du). | Sumertar errege zerrendatik: "Agaden, Sargon, aita |
| ...>zena. Azken garaikoak dira, aurkitutako | sumertar tenplu tipikoak. Gaur egun, Nippurreko hondakinak |
| ...ko lehenengo buztinezko taulatxoak. Idazketa horietan | sumertarrak indoeuroparrak ez zirela baieztatzen da, ezta |
| ...kadtar eskultoreak erregeen zerbitzura zeuden eta lanean | sumertar tradizioari jarraitu bazioten ere, haiek baino |
| 2300 aldean, akadtarrek, Sargon buru zutela, | sumertarren hiriak indarrez hartu eta Akadtar Inperioa sortu |
| "), "I Sumeri" (1992, " | Sumertarrak") eta "La saga di Gilgamesh" |
| ...>zen, agintari herria herriaren atzetik zetorrela: | sumertarrak, akadiarrak, babiloniarrak eta asiriarrak. Herri |
| ...gurat Handia (sumerieraz "é-temen-ní-gùr-ru") antzinako | sumertar hiria den Urren hondakinen ondoan, Iraken |
| edo kasitarrena, esan nahi duena. Hiriak, | Sumertar jainkoen omenezko tenpluak eta zigurata ditu, |
| dute. K.a. XXIV. mende ingurutik aurrera, | sumertar herriek Behe Mesopotamiako padurak drainatu, dikeak, |
| ... hartzen du. Mesopotamiar mitologiaren barnean, | sumertar eta semitar jainkoen arteko zatiketa egin daiteke |
| ...ilgameshena da, mesopotamiar mitologiari dagokiona, | sumertarrenari zehazki. Gilgameshi buruz, ukondo (neurri) |
| ...eta, horregatik, erakargarria iruditu zitzaion | sumertar hiri-estatuen tradizioa ezabatu eta lehen inperioa ezartzek... |
| zen. Borsippa, ohi, Babiloniarekin lotuta, | sumertar pizkundetik seleuzidar inperioaren garairarte datatutako te... |
| ... salgaiak kudeatzea izan zen, pertsona baten | sumertar tenpluak zenbat zerri, asto edo labore |
| ...tera doa. Uruk kulturaren zabalpenak Mesopotamia osoan | sumertar kulturaren sortzea ekarri zuen. Lurralde osoan |
| baita Uholde Handia eta Noeren ontziaren istorioak | sumertar istorioen oso antzekoak dira. Sumertar jainkoek, |
| ...tan eta munduko mitologiak ezberdinetan. Antzinako | sumertarrek uste zuten Eguzkia Utu zela, justiziaren |
| ...na, Itun Zaharreko Baalena, Enlil deitua | sumertar tradizioan. Azken pertsonaia honek, Zefeoren mito |
| ... ziren eraikinari su eman ziotenean. | Sumertarrek sortu zuten sumeriera idazteko; ondoren, akadiarrek |
| ; han haien tradizioekin jarraitu zuten oraindik. | Sumertar hiriak berriro jendeztatu zirenean, ordea, K.a. |
| ... historia oso gutxi ezagutzen da. Bada | sumertar erregeen zerrenda bat, baina hor ageri |
| handitu ziren eta K.a. XXI. mendean azken | sumertar inperioa erori zen. Hortik aurrera nagusitasuna |
| ...endapen zientifikoa 4645 P-L zen. Bere izena | sumertar mitologiako Gilgamesh heroiagatik jasotzen du |