| Herriaren inguruan ere Ibon de Plan izeneko |
iboia dugu. 1985ean herria ospetsu bihurtu zen |
| Estanés iboia Estanés |
iboia edo Astanés iboia (; edo "Ibón |
| ...txerito iboia Erdialdeko Pirinioetako Anso ibarran dagoen |
iboi bat da, hain zuzen ere, Atxerito |
| Plan |
iboia Plan iboia, aragoieraz eta gaztelaniaz "Basa |
| ...nditik gertu dagoena. Jatorri glaziarra duen |
iboi honek Laskungo zirkua gertu du eta bertatik |
| Estanés |
iboia Estanés iboia edo Astanés iboia (; |
| Atxerito iboia Atxerito |
iboia Erdialdeko Pirinioetako Anso ibarran dagoen iboi bat |
| Sant Maurici iboia Sant Maurici |
iboia (katalanez "estany de Sant Maurici") |
| Gorgutesko iboia Gorgutesko iboia Aragoiko Benasqueko |
iboia da, 2.339 metroko garaieran dagoena. Glaziar |
| Anayeteko iboiak Anayeteko |
iboiak Erdialdeko Pirinioetan dauden iboi multzo bat dira |
| Estanés iboia Estanés iboia edo Astanés |
iboia (; edo "Ibón de Astanés"; |
| edota "Ibon de Plan", Pirinioetan dagoen |
iboi bat da, Aragoiko Chistauko ibarran dagoen |
| Plan iboia Plan |
iboia, aragoieraz eta gaztelaniaz "Basa d'a Mora" |
| Pourtet Barrat (2.028 m) ditu. Atxerito |
iboia bere magalean du |
| ...adaitekeebereaharrapariopotentziala.iPiriniotakob |
iboietakotetaalakuetakoopopulazioabatzukedesagertuidiraS" |
| ...ere badauden. Kataluniar Pirinioetan glaziar jatorriko |
iboi txikiak ere badaude, horietako handiena Banyoles |
| ...men handia zuten Aragoi aldean glaziar aintzirek |
iboi izena dute. Mota honetako aintzira bakarra |
| Anayeteko |
iboiak Anayeteko iboiak Erdialdeko Pirinioetan dauden iboi multzo |
| Sant Maurici |
iboia Sant Maurici iboia (katalanez "estany de |
| "Ibón de Astanés"; ) Aragoiko Pirinioetako |
iboi bat da, Anso ibarran dagoen Ansó |
| Aigüestortes eta San Maurizioko Parke Naturalan dagoen |
iboi bat da, urtegi baten ondorioz handitua. |
| ...nditik gertu dagoena. Jatorri glaziarra duen |
iboi honek 0,093 km² eremua hartzen du |
| ...oratzen da. Kataluniar Pirinioetan glaziar jatorriko |
iboi txikiak ere badaude, horietako handiena Banyoles |
| Atxerito |
iboia Atxerito iboia Erdialdeko Pirinioetako Anso ibarran dagoen |
| . Mota honetako aintzira bakarra dugu, Ezkaurreko |
iboia. Dena dela, bere jatorria ez dago |
| ...nditik gertu dagoena. Jatorri glaziarra duen |
iboi honek 0,56 km² eremua hartzen du. |
| ...rratik gertu dagoena. Jatorri glaziarra duen |
iboi honek 2,7 hektareako eremua hartzen du. |
| ... normalki 2.000 metrotatik gora kokatzen dira. |
Iboiak Aragoiko (Espainia) ibai askoren iturburuak dira |
| ...eteko iboiak Anayeteko iboiak Erdialdeko Pirinioetan dauden |
iboi multzo bat dira, hain zuzen ere, |
| ...nditik gertu dagoena. Jatorri glaziarra duen |
iboi honek 0,002 km² eremua hartzen du. |
| kokatutakoa, Ansoko ibarrean. Mendi honek Atxerito |
iboiari izen ematen dio. Ginebral de Gamuetako |
| arteko mugan kokatzen diren Truchas eta Escalar |
iboiak dauden lekuan jaio eta Aragón ibarra iparraldetik |
|
Iboi Iboiak jatorri glaziarra duten Piriniotako lakuak dira |
| Gorgutesko iboia Gorgutesko |
iboia Aragoiko Benasqueko iboia da, 2.339 metroko |
| Gorgutesko |
iboia Gorgutesko iboia Aragoiko Benasqueko iboia da, |
| Iboi |
Iboiak jatorri glaziarra duten Piriniotako lakuak dira, |
| ...urbil. Mendi horren magalean izen bereko Anayeteko |
iboiak daude. Anayet mendiaren albotik Pirinioak alderik-alde |
| ...ra txikiz osaturik daude. Jatorri glaziarra duten |
iboi hauek 11 hektareako eremua hartzen dute. |
| ahabitatesekundarioakidiraogoi-mendikoalakutetab |
iboiak,rerdi-tetaebehe-mendikorerrekateta |
| ...stikoa izan daiteke, agian bi faktore horiek |
iboi horren sortzaileak izan daitezke |
| ...erebbadauden.KKataluniarPPirinioetangglaziarjjatorrikoi |
iboittxikiakeerebbadaude,hhorietakohhandienaBBanyolesa |
| ...laresa zeharkatzen duen Escrita ibaiaren iturburua da. |
Iboiak luzez 1.100 metro, zabaleraz 200 metro |
| ...idaeafamiliakoa,iPirinioetakonendemismoa,ebertakob |
iboi,alakutetarerreketanibiziedena.uEuskal |
| okzitanieraz ' eta frantsesez '. Gailurretik Atxerito |
iboiaren ikuspegi ezin hobea dago |
| ...an aberastu egiten duelarik. Jada aipatu dugunez, |
iboi gehienetan alkalinitatea eta kaltzio karbonatoaren kontzent... |
| ...>eta nekazarien esaera zaharra hemen oker dago, |
iboietan negu elurtsuak segidan uda txiroak izaten dituela baiezta d... |
| Ornodunen aldetik ere, |
iboiak nahikoa txiroak dira, bertako bi arrain-espezie besterik ez... |
| ...aztertzeaz arduratzen den zientzia da, eta oraindik |
iboiak erabat ikertuta ez badaude ere, ikus dezagun sistema hauen ... |
| ...ipitazioak ere altuagoak baitziren), isurialde horretan |
iboiak ugariago dira, eta ehun bat metro beherago iristen dira. Ed... |
| ...>, makrofitoak ez dira 2.400 m-tik gorako |
iboietan agertzen; uda laburregia baita. Laku hauetan goroldioak iza... |
|
Iboien jatorria, ezaugarriak eta bilakaera |
| ...idroelektrikoak eraikita egin da. Presa egindako |
iboiaren ur-maila aldakorra denez, ertzeko landaretza gerrikoa agert... |
| ...gizakiaren eragina aspaldidanikoa izan da, eta |
iboiek, ezinbestean, aldaketak jasan dituzte. Gogora dezagun lakue... |
| ...an zehar oxigeno-kontzentrazio altuak mantenduz. |
Iboi hauetara sedimentu buztintsu ugari iristen da, maiz ertzeta... |
| Nolanahi ere, gizakiaren eraginik bortitzena |
iboietan, presa eta sistema hidroelektrikoak eraikita egin da. Presa... |
| ...> bertako bizidunengan. Ikus dezagun, lehenik, |
iboi handi batek urtean zehar dituen aldaketen segida zein den. |
| ...>itxurako hezegunera. Bilakaera horrekin batera, |
iboien egoera trofikoa ere aldatzen da. Izan ere, hondoan metatuta... |
| Gizakiaren eragina |
iboietan |
|
Iboi sakonetan, udaberrian (ekainean) ur guztia 4 °C-tan agertze... |
| ...uproctus asper ) Pirinioetako erreka laster eta |
iboietan bizi den anfibio interesgarria dugu, izan ere, eta bere ana... |
|
Iboien sailkapena |
| ...a eta ur-mota desberdinetakoak) ezaugarri hauek |
iboien propietate fisiko eta biologiko garrantzitsuak isladatzen d... |
| Zirkuko laku tipikoa: Tebarray-ko |
iboia (Huescako Pirinioa). (Argazkia: Arturo Elosegi). |
| ...zko mendilerroan, 1.700 metroko altueran dagoen Ezkaurreko |
iboia, hain zuzen ere. Dena den, Ezkaurreko gailurraren hegoaldea... |
|
Iboietako komunitateak |
| ...raziz. Korronte elektrikoa lortzeko ustiatu gabeko |
iboi gutxi daude gaur egun, eta daudenek besteen bide beretik ab... |
| ...n bidez sor daitezkeen arren, Pirinioetako |
iboi gehienek glaziare-jatorria dute. Azken izotz-aroko glaziare... |
|
Iboi dimiktiko azalagoak (15-20 m). Hauetan argiztapena hondorai... |
| Gaur egun, Ezkaurreko |
iboiak betetze-maila handia du eta ur-azala ikus daitekeen aldean ... |
| ... ) eta txantxikua ( Alytes obstetricans ) agertzen dira |
iboietan. Azken espezie hau, oso altura handitara igo daiteke arraut... |
| ...a areagotu egingo zen ziurrenik, eta hainbat |
iboi txikitan argi ikus daitekeenez, eutrofizazioa ere bai; azie... |
| Pirinioetako |
iboi edo lakuen ekologia |
| ...> mendiko inguruetan garatzen diren hezeguneak dira ( |
iboiak, mendiko aintzirak, zohikaztegiak) eta normalean tamaina tx... |
|
Iboi handi eta sakonak ( 15 hm3, 30 m). Laku hauetan, uraren ira... |
| Haraneko |
iboi ertainak erreka handiagoek hornitzen dituztenez, ur-berrizt... |
| ...tzek soilik hautsiko dutelarik. Sakonera txikiko |
iboietan berriz, ur-zutabe osoa berotzen da, eta ez dago bi geruzen ... |
| Ezin dugu ahaztu |
iboiak oso ekosistema hauskorrak direla, eta leku epelagoetako sis... |
| ...tan baso-igel gorria ugalketarako erabiltzen dituen |
iboi eta erreken inguruan bizi da. |
| ... Elikagaiek sedimentuetan pilatzeko joera dutenez, |
iboi hauek oligotrofikoak dira gehienetan; kolore urdin gardenek... |
| ...uproctus asper) Pirinioetako erreka laster eta |
iboietan bizi den anfibio interesgarria dugu. |
| ...>2 askatzen du. Beste harrapakaririk ere badugu |
iboietan, hala nola planariak, txitxiburduntzi-larbak, edota Notonec... |
| ...rraldeko isurialdean nahiz hegoaldekoan kokatutako |
iboi eta erreketan bizi da. Populazio ugarienak Pirinioko erdial... |
| ...nditarra da, eta ondorioz, erreka lasterretan edo |
iboi altu eta hotzetan besterik ez da ageri, arrautzak harritan ... |
| ...ea delako ere (ANGELIER-ek 2400 m-tan kokatutako |
iboi bateko apaburuen adina 20 urtekoa zela atera zuen). |
|
Iboiak sailkatzeko, irizpide desberdinak har ditzakegu kontutan. K... |
| ...aisajearen ezaugarri nabarmenetariko bat lakuak edo |
iboiak dira. Mendikatea honetan, hain zuzen, 1.000 lakutik gora da... |
| ...Uhandre piriniarra Pirinioetako erreka laster eta |
iboietan bizi den anfibio interesgarria dugu. |
| ...orioz sortu diren goi-mendietako lakuak (Pirinioetan |
iboiak edo estanyak) dira. |
| ...oei aurre egiten laguntzen duena. Horrez gain, |
iboiak oso oligotrofikoak izan daitezke (oso elikagai-kontzentrazi... |
| Esan dugunez, |
iboiak nahikoa gazteak dira, azken glaziazio artean sortu baitzire... |
|
Iboien dinamika |
| ...u kontutan. Kokapenaren arabera, esate baterako, |
iboiak bi taldetan sailka daitezke. Batetik, zirkukolakuak , altit... |
| ...ekoa, eta eskakizun gutxikoa. 2.200 m inguruko |
iboi zein istil txiki eta azal gehienetan bizi da, arrautzak ber... |
| ...eneko lekuetan, ura metatu eta lakuak eratu dira. |
Iboiak, beraz, gazteak dira: zaharrenek 40.000 urte besterik ez di... |
| ...ndietan bizi diren populazioek ere erreka eta |
iboietan dute beren bizilekua. |
|
Iboi polimiktikoak. Izenak adierazten duenez, laku hauek maizago... |
| ...aldetako substratu disolbagaitz eta azidoren ondorioz, |
iboi askok oso gaitasun txikia baitute euri azidoari aurre egite... |
| da eta bigarrenarekin bat egiten du Tebarrayko |
iboiaren ertzean |
| ... daiteke bere harrapari potentziala. Piriniotako |
iboietako eta lakuetako populazio batzuk desagertu dira Salvelinus |
| habitat sekundarioak dira goi-mendiko laku eta |
iboiak, erdi- eta behe-mendiko erreka eta |