Han haritx bati |
esteki, |
Han haritx bati |
esteki eta bizia zeitan idoki. |
Gatz gutxi, elikagai gazi ( |
hestekiak, gazta, kontserbak...) gutxi. |
...abide daude merkatuan: itsaski fresko eta jelatuak, |
hesteki iberiko (urdaiazpiko, solomo, saltxitxoi...), galiar (foie-... |
...>: gogoan dugu Sakanako txistorgileek etxekoentzat |
hesteki bikaina egin nahi izan zutela hasieran; txistorrari koipea ... |
...ezake ere, batez ere herritarrek aurkezten dituzte |
hesteki horiek. Partaide kopurua gorabehera, urtetik urtera kalitat... |
..., sasoi hotzetako jana da hau. Beraz, |
hesteki batzuk ere (txorizoa, odolkia) gehiago kontsumitzen dira or... |
... baina ez nonahi (eta ez zeinahi preziotan), |
hesteki askotan txerrikiaren ordez behikia edo indioilarra sartzen ... |
|
Hestekiek adinakoa ez, baina gazta lehiaketak ere badu bere garrantzi... |
...Janarien banatzaile handiek, jatetxe kate erraldoiek, |
hestekien fabrikatzaile industrialek luze gabe zapore on eta kalitate... |
Gainerako kontserba tradizionalak bezala: |
hestekiak, urdaiazpikoa, izokin keztatua, bakailao gazitua, antxoa ol... |
Gizonezkoak txerriki, |
hesteki, arrautza, arrain urdin, kakao, txokolate, azukre eta gozok... |
...o lehendakariak argitu duenez, urrutitik datozen |
hestekiak dira mondejuak eta bere ustetan, ardiaren gaiak ahalik eta ... |
...ain, bertze hainbat irizpide hartzen dira kontuan |
hestekia puntuatzerakoan: estalkia, ebaketa, zaporea, usaina eta nah... |
...rdez, oilanda. Idi edo behiaren ordez, txahala. |
Hestekietan, txerrikiaren ordez, behikia. Ehizako hegaztien ordez, hazt... |
...ermen patogenoak «berez» dauzkaten elikagai batzuk ( |
hestekiak, adibidez) fabrikatzeko, erabateko higienizazioa dela-eta, ... |
...gainean txorizoak. Estali eltzea, lapikoa, pertza. |
Hestekia freskoa denez, berotzea aski izango du. |
...>) eta kide liofilizatuak, zezina, urdaiazpikoa, |
hestekiak oro har, ardoa eta bere ahizpa gazte eta zaharrak, gaztak, ... |
...>Bi orduz su txikian egosi ondoren prest dago |
hestekia. |
...dariak, freskagarriak, janariak, prestatutako jakiak, |
hestekiak, jan aurrekoak, litxarreriak, txokolatinak, parafarmazia, h... |
...rtuariak, ogia, pastelak, gazta, txokolatea, eztia, |
hestekiak... Txorierriko hiru bat eskulangile ere izango dira. Pottok... |
...aintza lanbide zaharrenetarikoa den aldetik, |
hesteki preziatu hori ere aspaldikoa da, lehendakariaren arabera. |
...lleta eta opil industrialak, saltsa prefabrikatuak, |
hesteki mistoak... aukeratu dituztelako. |
...>ondoren Zubietako erraustegira joango edo ez da |
hestekiak egiteko azpi-produktutzat bakarrik hartuko. Horretarako ait... |
Horrelakoetan zernahi jaten da noiznahi, |
hestekia eta aurrekuzinatua afariko ohiko elikagaia da eta afaldu er... |
Txorizoaren (eta |
hestekiaren, oro har) haragiak balio biologiko handiko proteinak dituen... |
...lesterol (100 mg 100 gramoko, hots, haragiak eta |
hestekiek baino ehiago) eta sodio (1,8 gramo gatz ehun gramoko) gehie... |
...en hasi aurretik, elikagai "hermetikoak" (arrautzak, |
hestekiak, etab.) ziztatu, zulatu edo irekitzea. |
...erriki edo behiki erdi gantzatsuaren eta hainbat |
hestekiren (solomo hesteratu, mortadela edota saltxitxa freskoena, esa... |
...utakoa baino, inondik ere, mesedegarriagoa eta |
hestekiak edo txokolatea baino egokiagoa) eta aukera ezin hobea, hala... |
...ektore batzuetan -etxegintzan, adibidez-, eskuarki |
hesteki edo tortilladun ogitartekoa gosaltzen da ardo, garagardo ed... |
...iaren %2,5): horrek argi asko erakusten du |
hesteki horretan gatzak nolako garrantzia daukan. |
...komeni den elikagai gaziak hauek dira: gazta onduak, |
hestekiak eta keztatuak. |
...ruta freskoa, esnekiak edo etxean eginiko ogitartekoak, |
hesteki, pate eta gazta gantzatsuak tamainan hartuz. |
Gurina, esnegaina, |
hestekiak, urdaia, opil eta gozoki industrialak, aurrekuzinatuak. |
...>zuena betetzen zen goiz partean: |
hestekiek, gaztak, ogiak, arrautzek eta alkoholdun edariren batek (ar... |
Gorde |
hestekiak ontzi itxietan edo bildu aluminiozko paperean edo film gard... |
...>gibela (100 gramoko 300 mg-tik gora), |
hestekiak (70 - 80 mg/100 g), foie-grasa (ia 400 mg/100 g), patea (10... |
...txean bertan dugu: fruta, lekale eta ore lehorrek, |
hestekiek eta bakailao gaziak askozaz ere gehiago irauten dute jangar... |
...tutako jangaiak -ardo beltza, sagardoa, esnekiak, |
hestekiak-, arrain urdinak -atuna, hegaluzea, antxoa, sardina..., eta... |
...iek hanburgerren saltsetan agertzea, gaztetan edo |
hestekietan. |
|
Hesteki osoak, berriz, giroko tenperaturan eduki daitezke: txorizoa... |
...ki, orduan eta haragi gihartsu gutxiago dauka |
hestekiak. |
... jakien proteina-kalitatea neurtzeko erabiltzen da ( |
hestekiak, saltxitxak, hanburgerrak), kolagenoa/proteina harremana no... |
Txorizoa |
hesteki gordin eta ondua da, txerrikia ez ezik (behikia ere gehi da... |
Ezarri |
hestekiak, esnea eta esnekiak erdialde eta goialdeko apaletan: bertak... |
...>, saltsak, patata frijitu eta antzekoak, |
hestekiak, kontserbak, gailetak eta gosaritako laboreak. |
Horregatik txorizoak eta gainerako |
hestekiek (baita urdaiazpiko onduak eta egosiak ere) solomoak, txulet... |
...ltzen dituena "laguntzailea" izaten da (gurina, |
hestekiak, hirugiharra, gazta, etc.) bera baita gantz ugarikoa. |
Urdaila delikatua daukanak ere |
hesteki gutxi sartu beharko du bere dietan, produktu honek gantz et... |
...milimetro baino handiagoa denean txorizo deritzo; |
hestekia estuagoa denean, lukainka. |
...a, errefauak, esparragoak, aza, azalorea, bruselazak, |
hesteki nabarmenak eta espeziak, oro har. |
(100 mg/100 g) arrain, haragi eta |
hesteki askorena baino handiagoa da sardinarena, baina arrainak odo... |
...ba eta erdi-kontserbak (atuna, sardina, antxoa); |
hesteki gordin onduak (txorizoa, saltxitxoia, salamia, sobrasada); ... |
... gailetak, fruta, jogurta, laboreak edo, areago, |
hestekiak (neurriz, dena den). |
...>, olibak, ozpinetakoak, ogia, opilak, gailetak, |
hestekiak, gazta onduak, arrain eta haragi gazi edo keztatuak, aurrek... |
... ahalmena animali jatorridun gainerako elikagaiena ( |
hestekiak, gurina, gazta lehorra, urdaia, haragia, etab) baino askoza... |
...>haragi erdi gordinak edo kutsaturiko okelez eginiko |
hestekiak irensteagatik gaixotzen da gizakia. |
...rtu zeure elikabidea: egiazta ezazu haragi gantzatsu, |
hesteki, elikagai frijitu edo gisatu gehiegi kontsumitzen ez dituzu... |
...oa ez da haragi hutsarena bezain osasuntsua, |
hestekiak gantz gehiago daukalako. |
...gaietan bakarrik topatuko dugu: erraietan, haragian, |
hestekietan, esnegain eta gurinetan, arrautza, esne edo esnekiez osatur... |
...ixe- saltsa, gantz, gurin, esnegain, krema, esnea, |
hestekiak, pateak eta antzekoak dauzkaten produktuetan ugari datza, b... |
...iek, proteina -okela, arrain, arrautza- eta gantz - |
hesteki, gazta, saltsa edo frijitu- asko dutenek azido klorhidrikoa... |
...lletak, opilak, pastelak, txokolatea, saltsak, gazta, |
hestekiak, zizka-mizkak... |
...ai bata eta bai bestea edari, saltsa, gazta, |
hesteki eta arrautzazkoetan agertzea. |
...rozesatuk daukaten gatz eta sodio edukia zehaztu da: |
hestekiak, gosaltzeko laboreak, patata frijituak, kontserbako antxoak... |
...sneki osoak, haragi gantzatsuak, gurina, esnegaina, |
hestekiak, etab) murriztea komeni izaten da, elikagai horietan ugarie... |
|
Hestekiaren abantailarik handienetako bat, haragia hoztu gabe luzaro ko... |
... (jogurt, gantz gutxiko gazta), okela (fianbreak, |
hestekiak, urdaiazpikoa), arrain edo arrautza eguneroko janari nagusi... |
...uzinaturiko elikagaiak -kontserbak, elikagai prestatuak, |
hestekiak, gazta, pateak, snack edo antzekoak eta, areago, gosaltzeko... |
Haragi, errai eta deribatuak ( |
hestekiak, pateak, urina, urdaia, etc.), esneki osoak eta esne-gantza... |
...naren ohiko elikaduraren oinarrietako bat, gizakiak |
hesteki hori lipido eta protidoen iturri behinenetako bat baitzuen.... |
Ez hartu haragi, |
hesteki eta fianbre gehiegi, elikagai horiek proteina eta gantz uga... |
Dieta hauek haragia, |
hestekiak, gazta, arrautzak, gurina eta gainerako elikagai proteikoak... |
... dauzkaten elikagaien ordez: gurina, esneki osoak, |
hestekiak eta gozogintzako produktuak. |
... edo hartziak, hala nola sardinzarra, gazta ondua, |
hesteki batzuk, etc.). |
...esnegaina, gurina, gazta onduak, haragi koipetsuak, |
hestekiak, pateak), horretatik kolesterol eta triglizerido ugari iren... |
...roteikoak (jogurta, gazta, petit suisse, urdaiazpikoa, |
hestekiak...) hartu ohi izateak osasungarriak izataz gainera une horr... |
|
Hesteki edo fianbre ontzutu eta egosiak, edo xerratan ebakiak |
|
Hesteki osoak (txorizoa, saltxitxoia, urdaiazpikoa, etab.), osorik ... |
...tserbatzen duten aditiboak dira eta, gainera, |
hestekia ontzen eta berezko kolorea hartzen laguntzen dute. |
...igarri gisa, landutako produktuetan; haragizkoei ( |
hesteki, pate etab.) eta arrainezkoei (surimia). |
Elikagai horietako batzuk (keztatuak, |
hestekiak, gazta, gazitutakoak, etab.) hotzetan mantendu behar dira e... |
Haragi gantzatsuenen eta haragizkoen ( |
hestekiak, fianbreak, pateak...) kontsumoa jaistea. |
...tsa edo txerriki eta behikia) eta urdaiak osatutako |
hesteki erdi gordin erdi ondua da; haragi horiek gatz, piperrauts g... |
...>-okelan, erraietan, arrain urdinetan, itsaskietan, |
hestekietan eta hainbat landarezkotan (zainzuri, ziazerba, zerba, azalo... |
|
Hestekiak edota opilak baino askoz ere kaloria gutxiago du honek: ehu... |
Horrenbestez, |
hestekiak tamainan hartu behar ditugu beti. |
...en du, ebakeran urdaiak arroz itxura hartuz ( |
hesteki honek xehatu fina baitu bereizgarri): horri esker, begiak e... |
...o kontserbatzeko aukera ematea da; gaur, ordea, |
hestekiak beren lurrin eta zapore atseginengatik kontsumitzen ditugu,... |
|
Hestekien kontsumoa baztertzekoa du, beraz, gaitz horietakoren bat no... |
...ariarengana eraman behar da, batez ere |
hestekiak egiteko asmoa izanez gero. |
Urdaiazpikoa ( "york" edo "serranoa" ) gantz gutxiko |
hestekiak (oilasko edo indioilarrezkoak)... |
...pisua nozitzeko arriskua areagotu egiten dutenez, |
hestekiak (hiru elementu horiek ugari baitauzkate) orokorki hartzea e... |
...>odoleko kolesterol tasa altxatzeko daukan ahalmena |
hestekiek, haragiak eta esnekiek daukatena baino ahulagoa da, gantz s... |
Haragi gantzatsu eta |
hestekiak. |
...zagun arrain edo haragi frijituzkoak, kroketak, |
hestekiak eta bestelako zizka-mizka proteikoak, baita lekale eta arro... |
...ia bera, "hornigarria" baizik: marmelada, gurina, |
hestekiak, saltsa, etab. |
...ahala adibide apalago, eskalaren maila beherenean |
hesteki mota berezi bat edo hortz-eskobila bat arrakastarekin lortz... |
...ekazaritza-ekoizkin askorekin, adibidez, ahateekin, |
hestekiekin, barazkiekin eta esneki askorekin. Eta praktikoki ekoizkin ... |